Okładka to zewnętrzna część oprawy trwale połączona z wkładem. Zbudowana jest z okładziny tylnej, przedniej i grzbietu[1]. Wykonuje się ją z trwałego papieru, kartonu, tektury, tkaniny czy też tworzywa sztucznego. Jest zwykle przedmiotem opracowania graficznego. Powinny być na niej umieszczone tytuł dzieła, nazwiska autorów i nazwa wydawcy. W wydaniach wielotomowych umieszczona jest informacja o numerze tomu oraz zbiorczy tytuł całego wydania.
Na grzbiecie okładki - jeśli szerokość na to pozwala - umieszcza się nazwisko autora i tytuł dzieła. Na grzbietach grubych książek napisy składane są w poprzek grzbietu, natomiast na cieńszych - wzdłuż grzbietu (od góry do dołu).
Czwarta strona okładki (z tyłu) jest miejscem dla ceny książki, jej kodu kreskowego, numeru ISBN oraz ewentualnych informacji o autorze, treści dzieła lub serii wydawniczej[2].
Okładka jest jednym ze źródeł informacji potrzebnych do sporządzenia opisu bibliograficznego[3][4].
Karty tytułowe[edytuj | edytuj kod]
Strona tytułowa "Lalki" Bolesława Prusa
Karty tytułowe nazywane są często czwórką tytułową. Obejmują cztery pierwsze stronice książki, które powinny zawierać wszystkie formalne i prawne informacje o wydaniu. Coraz częściej można spotkać książki z jedną stroną tytułową.
Pierwszą stronicą książki jest strona przedtytułowa. Zwykle umieszcza się na niej skrócony tytuł dzieła (tzw. przedtytuł). W wydaniach seryjnych można na niej umieścić nazwę i znak serii. Pochodzenie stronicy z przedtytułem sięga okresu inkunabułów, kiedy książki trafiały do handlu nieoprawione, a pierwsza stronica miała napisany odręcznie tytuł i chroniła początek dzieła przed zabrudzeniem.
Drugą stronicą jest strona przytytułowa (wakat, kontrtytuł) i jest zazwyczaj pusta. Bywa jednak traktowana przez typografa lub grafika jako dodatkowa powierzhnia przy projektowaniu karty tytułowej i wówczas tytulatura znajduje się na dwóch stronach na rozkładzie. Zawiera czasem tzw. frontyspis, czyli ilustrację na niej naklejoną lub wydrukowaną (albo też obcojęzyczną stronę tytułową).
Strona tytułowa musi zawierać imiona i nazwiska autorów, tytuł główny wraz z podtytułem, imiona i nazwiska głównych współwydawców książki, oznaczenie numeru wydania, sygnet i nazwę wydawcy w pełnym brzmieniu oraz miejsce i rok wydania. W przypadku książki wielotomowej należy umieścić w tym miejscu numer i tytuł indywidualny tomu[5].
Wkład[edytuj | edytuj kod]
Dedykacja
tworzy komplet składek lub kart połączonych na grzbiecie i przygotowanych do połączenia z okładką. Jest to więc wewnętrzna częśćoprawy rozumianej jako forma wykończenia druków.
Materiały wprowadzające[edytuj | edytuj kod]
Są to przedmowy, wstęp krytyczny, życiorys autora, nota wydawnicza, podziękowania, dedykacja oraz motto. Teksty pochodzące od autorów uważane są za fragmenty głównego dzieła, w innym wypadku materiały wprowadzające traktuje się jak dzieła współwydane.
Przedmowy nie napisane przez autora należy umieszczać po kartach tytułowych i spisie treści, a w następnej kolejności wstęp krytyczny. Przedmowa pióra autora powinna znaleźć się bezpośrednio przed tekstem głównym.
Dedykacja powinna się znaleźć na osobnej karcie przed tekstem głównym lub przedmową autora[6].
Tekst główny[edytuj | edytuj kod]
Przykład tekstu głównego
Najczęściej treść dzieła jest wyrażona w postaci tekstu słownego. Bywa też czasem przedstawiana w postaci map, wykresów, nut alboobrazów. Tekst główny bywa przez autora lub wydawcę podzielony na
